از خطرات ناشی زلزله را می توان به 4 دسته ی زیر اشاره کرد:
1) شدت، بزرگی و مدت دوام زلزله
برای نمایش کیفی و کمی زلزله در سطح زمین از دو مقیاس شدت و بزرگی استفاده می شود.
شدت زلزله معرف انرژی است که یک نقطه از زمین به هنگام وقوع زلزله دریافت می کند. شدت زلزله مقداری کیفی است و مبتنی بر نحوه تاثیر پذیری بشر و اشیای واقع در سطح زمین از زلزله است.
بزرگی زلزله معرف کل انرژی آزاد شده از مرکز زلزله می باشد. این مفهوم اولین بار توسط ریشتر مطرح شد. به همین دلیل واحد اندازه گیری بزرگی زلزله ریشتر نامیده می شود.
2) شرایط زمین شناسی منطقه
• فاصله از گسل
دوری و نزدیکی به گسلهای مهم و فعال یکی از شرایط زمین شناسی است که به هنگام زلزله در میزان خطرات ناشی از آن تاثیر می گذارد. هر چه محل ساختمان به گسل اصلی نزدیک تر باشد امکان خطر برای آن ساختمان بیشتر است.
• نوع خاک
در اثر زلزله نیروهایی به خاک وارد می شود و باعث افزایش آب منفذی در بعضی مناطق می شود. منظور از این مناطق مکانهایی است که در آن سطح آب زیرزمینی بالاست و خاک از ماسه و سیلت تشکیل شده است. در اثر این پدیده و افزایش فشار آب منفذی اتصال دانه های ماسه و سیلت از بین رفته و خاک نشت می کند و به تبع آن ساختمانهایی که بر روی آنها ساخته شده نیز به داخل زمین نشست می کنند و یا کج می شوند به این پدیده آبگونی خاک می گویند. از مهمترین مثال های این پدیده می توان به زلزله سال 1964 در نی یی گاتا ژاپن اشاه کرد.
• جنس سنگ
اگر سنگ های زیر ساختمان شکستگی هایی داشته باشند، در برابر امواج زلزله به سرعت مقاومت خود را از دست خواهند داد. شکستگی های اولیه در حکم نقاط ضعف سنگ در هنگام وقوع زلزله هستند. بنابراین این نوع سنگ ها که شکستگی های زیادی دارند سریع تر از سنگ های یکنواخت و فاقد شکستگی مقاومت خود را از دست می دهند.
• گسیختگی دامنه ای
به هنگام وقوع زلزله امکان ریزش ساختمانهایی که روی دامنه های پرشیب احداث شده اند بسیار زیاد است. گسیختگی دامنه ای اغلب ناشی از افزایش فشار آب منفذی است این گونه فشارهای آب منفذی می تواند در دامنه های پرشیب متشکل از سنگهای به شدت درز و شکاف دار یا خاکهای ریز دانه اشباع از آب ایجاد شود.
3) وضعیت ساختمان های منطقه
به طور کلی اگر ساختمانهای موجود در منطقه لرزه خیز مقاوم باشند و از مصالح مرغوب و نقشه مناسب برخوردار باشند امکان تخریب آنها به هنگام زلزله کمتر است.
4) نزدیکی با نواحی پر جمعیت
طبیعی است که اگر زلزله در نواحی پرجمعیت به وقوع بپیوندد آمار تلفات بیشتر خواهد بود. مهمترین دلیل برای تلفات پایین زلزله ی 7/5 سراوان نیز همین امر است.
این مقاله از کتاب "تهران در انتظار زلزله" تالیف"سعید نایب اسد الله" اقتباس شده است.
دیدگاه جدیدی بگذارید